Μια μεγάλη λίστα από αστερίσκους περιλαμβάνει η πρώτη έκθεση για την ελληνική αγορά ενέργειας που δημοσιοποιήθηκε στο πλαίσιο των ανακοινώσεων για την πορεία της Ενεργειακής Ένωσης. Έτσι παρά το γεγονός ότι καταγράφεται πρόοδος σε τομείς όπως ο περιορισμός των εκπομπών άνθρακα και η διείσδυση των ΑΠΕ, στον αντίποδα η Κομισιόν επισημαίνει μια σειρά από προβλήματα των ενεργειακών αγορών και ειδικότερα των αγορών ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου που ξεκινούν από την έλλειψη συνθηκών ανταγωνισμού από την παραγωγή μέχρι τη λιανική και καταλήγουν σε μη ανταγωνιστικά κόστη κυρίως για τη βιομηχανία. Παράλληλα όμως η έκθεση δεν αφήνει στο απυρόβλητο δομικά προβλήματα του ελληνικού ενεργειακού συστήματος όπως η εξάρτηση από εισαγωγές αλλά και από το πετρέλαιο και τα ορυκτά καύσιμα.

Έτσι τα ειδικά προβλήματα που εντοπίζει η έκθεση στην ελληνική ενεργειακή αγορά αφορούν στα εξής:

• Την ισχυρή εξάρτηση από τις εισαγόμενες ενεργειακές πηγές κυρίως το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Το έλλειμμα του ενεργειακού ισοζυγίου αυξήθηκε την περίοδο 2009 -2014
• Την εξίσου ισχυρή εξάρτηση της Ελλάδας από το πετρέλαιο και τα στερεά καύσιμα που είναι υψηλότερη συγκριτικά με τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ. Βεβαίως σε σχέση με  το 1995 υπάρχει βελτίωση με περιορισμό του μεριδίου του πετρελαίου και των προϊόντων του αλλά και των στερεών καυσίμων (κατά 11% και 5% αντίστοιχα) με αύξηση των ΑΠΕ.
• Την ανάγκη να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα στελέχωσης της ΡΑΕ ώστε η ανεξάρτητη αρχή να μπορέσει να επιτελέσει το ρόλο της και να υποστηρίξει την εφαρμογή των σημαντικών μεταρρυθμίσεων στην αγορά
• Την ανυπαρξία όρων ίσου ανταγωνισμού στην αγορά ηλεκτρισμού όπου η ΔΕΗ διατηρεί δεσπόζουσα θέση. Στην έκθεση γίνεται αναφορά στη δέσμευση της ελληνικής πλευράς για μείωση του μεριδίου της ΔΕΗ κατά 25% βραχυπρόθεσμα και 50% μέχρι το 2020 ωστόσο τονίζεται ότι αναμένεται να συγκεκριμενοποιηθούν και να ληφθούν αποτελεσματικά μέτρα από την κυβέρνηση για την προώθηση του ανταγωνισμού στη λιανική και στην παραγωγή. Αντίστοιχη πρόοδος θα πρέπει να γίνει και για την προσαρμογή της ελληνικής αγοράς ηλεκτρισμού στο target model.
• Την κυριαρχία της ΔΕΠΑ στην αγορά αερίου αλλά και την ύπαρξη θεσμοθετημένου μονοπωλίου στη λιανική αγορά. Βεβαίως η έκθεση αναφέρει ότι υπάρχει σε εξέλιξη η διαδικασία gas release σε τρίτους με σκοπό το άνοιγμα της αγοράς και τον αποτελεσματικό ανταγωνισμό.
• Τις υψηλότερες τιμές στη χονδρεμπορική αγορά του ηλεκτρισμού και του φυσικού αερίου, που είναι πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Υπογραμμίζεται ότι παρά την απελευθέρωση των τιμών του ηλεκτρισμού το 2013 δεν υπήρξε αποτελεσματικός ανταγωνισμός. Για τους οικιακούς πελάτες οι τιμές παραμένουν κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο τόσο το 2013 όσο και το 2014. Υψηλές ήταν για τους οικιακούς πελάτες οι τιμές του αερίου το 2014.
• Το μη ανταγωνιστικό κόστος ενέργειας για τη βιομηχανία, καθώς όπως αναφέρει η έκθεση το ενεργειακό κόστος ανά πραγματική μονάδα είναι υψηλότερο στην Ελλάδα συγκριτικά με τις άλλες χώρες της ΕΕ ή τις ΗΠΑ. Στην Ελλάδα επισημαίνεται ότι υπάρχει σημαντική αύξηση του ενεργειακού κόστους από το 2000 η οποία είναι πάνω από την αντίστοιχη αύξηση στην Ευρώπη. Τέλος οι τιμές ρεύματος και αερίου για τη βιομηχανία είναι σημαντικά υψηλότερες από τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο, με το τιμολόγιο του αερίου να περιλαμβάνεται μεταξύ των υψηλότερων στην ΕΕ
• Την υψηλή φορολογία στην ενέργεια και τα καύσιμα. Ως ποσοστό του ΑΕΠ οι ενεργειακοί φόροι και οι φόροι στα καύσιμα είναι από τους υψηλότερους στην ΕΕ. Σε απόλυτους αριθμούς πάντως καταγράφεται πτώση αφού η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει την κατανάλωση.

Στον αντίποδα, η έκθεση αναγνωρίζει πρόοδο σε κάποιους τομείς όπως:

• Η προστασία των ευάλωτων καταναλωτών, επισημαίνοντας ότι στο κοινωνικό οικιακό τιμολόγιο που οδήγησε το Φεβρουάριο του 2014 συνολικά 560 χιλιάδες καταναλωτές (9,8% των οικιακών πελατών) να προστατεύονται με χαμηλά τιμολόγια και από τις αποκοπές ρεύματος
• Η επίτευξη του στόχου για ενεργειακή αποδοτικότητα, έστω και εάν αυτό αποδίδεται περισσότερο στην υποχώρηση της κατανάλωσης λόγω κρίσης
• Ο περιορισμός των εκπομπών κατά 28% στην περίοδο 2005 – 2014, αν και εδώ υπάρχει ο αστερίσκος της εξάρτησης του ενεργειακού μείγματος από τις μονάδες που καταναλώνουν τους εγχώριους λιγντικούς πόρους με αποτέλεσμα οι εκπομπές άνθρακα της ελληνικής οικονομίας να είναι 70% υψηλότερες από το μέσο όρο της ΕΕ
• Η αύξηση του μεριδίου των ΑΠΕ στο 15% κοντά στο στόχο για 18% μέχρι το 2020
• Η υποστήριξη του τομέα έρευνας και καινοτομίας

Τέλος αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με την έκθεση της Επιτροπής,  η Ελλάδα θεωρείται ότι μπορεί να μετατραπεί σε περιφερειακό ενεργειακό κόμβο καθώς βρίσκεται στο σημείο εισόδου του νοτίου διαδρόμου και έχει πρόσβαση σε LNG αλλά και σε προμήθειες αερίου από τη Ρωσία. Σε αυτήν την κατεύθυνση σχεδιάζονται αρκετά έργα όπως ο TAP, το τερματικό LNG στη Β. Ελλάδα και ο ελληνοβουλγαρικός αγωγός. Επίσης στον ηλεκτρισμό το δυναμικό των διασυνδέσεων ήταν 11% το 2014ενώ με τα έργα κοινού ενδιαφέροντος που σχεδιάζονται μπορεί να φτάσει το 15% το 2030.

greece-national-factsheet_en.pdf

[ΠΗΓΗ:http://energypress.gr/]