Δύο είναι τα βασικά χαρακτηριστικά των «νέων ΑΔΙ», δηλαδή των μηχανισμών μέσω των οποίων θα αποζημιώνονται οι ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες,σε αντικατάσταση του σημερινού συστήματος των ΑΔΙ (Αποδεικτικών Διαθεσιμότητας Ισχύος).

Το ένα είναι η ενίσχυση των «ευέλικτων» μονάδων, δηλαδή εκείνων που μπορούν να μπούν και να βγούν εύκολα από το σύστημα με βάση τις ανάγκες του. Αυτές είναι οι μονάδες φυσικού αερίου, τα υδροηλεκτρικά και τα αντλησιοταμιευτικά. Οι μονάδες αυτές θα λαμβάνουν από το σύστημα ικανοποιητική αμοιβή για την… ευέλικτη διαθεσιμότητά τους.

Το δεύτερο είναι η σύνδεση των μηχανισμών αποζημίωσης των μονάδων με το μέτρο της διακοψιμότητας φορτίου μεγάλων καταναλωτών ή ομάδων καταναλωτών. Με βάση αυτή την πρόβλεψη θεωρείται ότι ανοίγει ο δρόμος ώστε να υπάρξει απεμπλοκή του μέτρου της διακοψιμότητας που αυτή τη στιγμή έχει υποβληθεί προς έγκριση από την ελληνική κυβέρνηση προς τις υπηρεσίες της Κομισιόν.

Η ΡΑΕ έδωσε σε δημόσια διαβούλευση την πρότασή της για τα«νέα ΑΔΙ» και καλούνται να υποβάλλουν τις απόψεις τους οι συμμετέχοντες στη διαβούλευση, επί των συγκεκριμένων βεβαίως προτάσεων που περιλαμβάνει η πρόταση της ΡΑΕ, μέχρι και τις 8 Σεπτεμβρίου 2014.

Ο νέος μηχανισμός διασφάλισης ενέργειας που προτείνει η ΡΑΕ λαμβάνει υπόψη όλες τις τελευταίες εξελίξεις, αποφάσεις  και δεσμεύσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο, και εξυπηρετεί το στόχο της επάρκειας ισχύος επιδιώκοντας ταυτόχρονα να αντιμετωπίσει βασικές αδυναμίες της αγοράς. Οδηγός για τις επερχόμενες αλλαγές, οι οποίες έχουν συζητηθεί και με τα τεχνικά κλιμάκια της τρόικας, είναι η ενσωμάτωση των κατευθυντήριων γραμμών που έχει διατυπώσει πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Ρυθμιστική Αρχή(ACER). Κεντρική γραμμή είναι η δημιουργία ενός μηχανισμού μακροχρόνιας διασφάλισης επαρκούς ισχύος. Σε αντίθεση με ό,τι συνέβαινε μέχρι τώρα, (μαζί με την ασφάλεια εφοδιασμού ο μηχανισμός μεριμνούσε και για τη βιωσιμότητα των υφιστάμενων επενδύσεων), μοναδικό κριτήριο πλέον είναι η μακροχρόνια επάρκεια ισχύος, η οποία υπηρετείται από τέσσερις πυλώνες. Αυτοί περιλαμβάνουν :

1) Τη διαθεσιμότητα ισχύος: στόχος η κάλυψη της ζήτησης φορτίου με ένα επαρκές περιθώριο εφεδρείας και με καθορισμένο ελάχιστο επίπεδο τιμών των κατάλληλων δεικτών αξιοπιστίας. Η υπηρεσία θα αμείβεται με βάση την πραγματικά διαθέσιμη ισχύ των κατανεμόμενων μονάδων, με βάση την ισχύ.

2) την ευελιξία: στόχος η διαχείριση αναγκών γρήγορης μεταβολής της παραγωγής, ανοδικής ή καθοδικής πχ λόγω περικοπής της παραγωγής από ΑΠΕ. Η αμοιβή (σταθερή και μεταβλητή) θα δίδεται σε κατάλληλες μονάδες που μπορούν να μεταβάλλουν ανάλογα την παραγωγή τους.

3) τα στρατηγικά αποθέματα: για την κάλυψη των ετήσιων αιχμών σε σπάνιες περιπτώσεις ακραίων συνθηκών όπου υπάρχει υψηλή ζήτηση και πλήρης έλλειψη ΑΠΕ ή περιορισμοί στην τροφοδοσία καυσίμων. Θα συνάπτονται συμβάσεις ψυχρή εφεδρείας με διαγωνισμό.  

4) την απόκριση της ζήτησης: στόχος η κάλυψη φορτίου σε συνθήκες υψηλής ζήτησης, σε ημερήσιο ή εποχικό επίπεδο,λαμβάνοντας υπόψη τις ελλείψεις ή τη μη διαθεσιμότητα μονάδων, μέσω της διακοψιμότητας φορτίου μεγάλων καταναλωτών ή ομάδων καταναλωτών.Η αμοιβή θα δίδεται βάσει της οριακής τιμής του συστήματος ή μετά από διαγωνισμό για υπηρεσίες διακοψιμότητας σε περιόδους υψηλής ζήτησης.

Σημειώνεται ότι σύμφωνα με την πρόταση της ΡΑΕ αρχικά θα πρέπει να τυποποιηθούν οι διάφορες υπηρεσίες και να οριστούν οι τύποι ισχύος που θα μπορούν να τις παράσχουν ενώ στη συνέχεια ο ΑΔΜΗΕ θα προχωρήσει με μελέτη στην ποσοτικοποίηση και προδιαγραφή του επιπέδου των υπηρεσιών που θα πρέπει να προσφέρονται. Τέλος θα υπάρξει μελέτη για τον υπολογισμό του συνολικού κόστους και την κατανομή του στους διάφορους τύπους ισχύος. Με τη σύζευξη των αγορών και την εφαρμογή του target model ο μηχανισμός θα περιοριστεί σταδιακά και θα καλύπτει μόνο την ευελιξία και τα στρατηγικά αποθέματα. Υπενθυμίζεται ότι ο ισχύων μηχανισμός ΑΔΙ προβλέπει αποζημίωση 45 χιλιάδες ευρώ ανά MW για τις κατανεμόμενες μονάδες.

Ολόκληρη η ανακοίνωση της Ρυθμιστικής Αρχής έχει ως εξής:

Η ΡΑΕ θέτει σήμερα σε δημόσια διαβούλευση ένα αρχικό σχέδιο αναδιοργάνωσης του Μηχανισμού Διασφάλισης Επαρκούς Ισχύος (ΜΔΕΙ) στη χώρα μας, λαμβάνοντας υπ’ όψη της αφ’ ενός την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «Πραγμάτωση της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και πλήρης αξιοποίηση της δημόσιας παρέμβασης» [C(2013)7243 final/5.11.2013], καθώς και το σχετικό κείμενο εργασίας «Επάρκεια ισχύος στην εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας - Κατευθύνσεις σχετικά με τη δημόσια παρέμβαση»[SWD(2013)438 final/5.11.2013], αφ’ ετέρου την εγκεκριμένη επί της αρχής ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τίτλο«Κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις στους τομείς του περιβάλλοντος και της ενέργειας (2014-2020)» [2014/C 200/01].

Σύμφωνα με το σκεπτικό της Απόφασης ΡΑΕ 338/2013 της 11^ης Ιουλίου 2013:

«…στο πλαίσιο επανασχεδιασμού του ως άνω Μηχανισμού Διασφάλισης Επαρκούς Ισχύος (ΜΔΕΙ), ο οποίος θεωρείται αναγκαίος για τη διασφάλιση της επάρκειας ισχύος του Συστήματος και την εν γένει ασφάλεια εφοδιασμού της χώρας με ηλεκτρική ενέργεια, ο εν λόγω Μηχανισμός πρέπει να επαναξιολογηθεί και να προσαρμοστεί στους κανόνες της αγοράς και στις υφιστάμενες συνθήκες αυτής, ώστε να ανταποκρίνεται στην επίτευξη του σκοπού για τον οποίον έχει θεσπιστεί. Συναφώς, ο Μηχανισμός αυτός πρέπει να εξορθολογιστεί και, κατά τούτο, να περιοριστεί στο απολύτως αναγκαίο μέτρο, όπως αυτό καθορίζεται στη βάση της αρχής της αναλογικότητας,λαμβάνοντας υπ’ όψη και τις πιθανές οικονομικές αποδόσεις κάθε τύπου μονάδας από τη συμμετοχή στον ΗΕΠ».

Ο ΜΔΕΙ, στην παρούσα συγκυρία εξυπηρετεί δύο βασικούς σκοπούς: α) πρωτίστως τη διασφάλιση της επάρκειας ισχύος  και των συναφών με αυτήν ειδικευμένων προϊόντων ισχύος μακροπρόθεσμα, και β) δευτερευόντως, την αντιμετώπιση βασικών αδυναμιών και αστοχιών (market failures) της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Ωστόσο, ένας ΜΔΕΙ οφείλει να είναι αποσυνδεδεμένος από ενδεχόμενες αδυναμίες της αγοράς, επομένως οι αδυναμίες αυτές θα πρέπει να αναγνωριστούν και να αντιμετωπιστούν μελλοντικά στο πλαίσιο της ίδιας της αγοράς ενέργειας και των σχετικών με αυτήν «παραδοσιακών» μηχανισμών και αγορών(προ-ημερήσια αγορά, αγορά εξισορρόπησης πραγματικού χρόνου, αγορά επικουρικών), και όχι του μηχανισμού διασφάλισης μακροχρόνιας διαθεσιμότητας ισχύος. Εξάλλου, όσον αφορά τον επανασχεδιασμό του εν λόγω μηχανισμού, τα αντίστοιχα έγγραφα της Επιτροπής παρέχουν εκτενείς οδηγίες, κυρίως όσον αφορά την προσαρμογή του στις νέες απαιτήσεις επάρκειας ισχύος της αγοράς, οι οποίες,μεταξύ άλλων, περιλαμβάνουν και την κάλυψη ενός «κενού» στην αξιοπιστία λειτουργίας, το οποίο προέρχεται κυρίως από την συνεχώς αυξανόμενη διείσδυση  των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) και τις συνεπακόλουθες ανάγκες για παροχή ευελιξίας στο Σύστημα, αλλά και την πιθανή ένταξη στο μηχανισμό νέων «τύπων διαθεσιμότητας», όπως είναι η συμμετοχή α) της ζήτησης φορτίου ή β) των διασυνδέσεων.

Τα ανωτέρω παρουσιάζονται αναλυτικότερα στην επισυναπτόμενη πρόταση της ΡΑΕ, η οποία περιλαμβάνει τη θέσπιση ενός μηχανισμού που θα βασίζεται στις εκτιμώμενες ανάγκες του Συστήματος (όπως αυτές θα αποτυπωθούν σε μία λεπτομερή και εξειδικευμένη Μελέτη Επάρκειας Ισχύος που θα εκπονήσει ο ΑΔΜΗΕ), αποζημιώνοντας τους φορείς που θα καλύπτουν τις ανάγκες αυτές (και στο βαθμό που θα το επιτυγχάνουν), και αξιολογώντας κάθε φορέα ανάλογα με τη δυνατότητα παροχής της απαιτούμενης διαθεσιμότητας.

Ο Μηχανισμός Διασφάλισης Επαρκούς Ισχύος (ΜΔΕΙ) στην Ελλάδα θα πρέπει, συνεπώς, να ανταποκρίνεται σε δύο βασικές απαιτήσεις:

1.Να παρέχει τα μέσα για τη διασφάλιση μακροχρόνιας διαθεσιμότητας επαρκούς ισχύος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και τη μακροχρόνια δέσμευση των προμηθευτών στην αγορά, μέσω της επιβολής υποχρεώσεων ισχύος στην κατανάλωση και σε όποιον συμμετέχοντα στην αγορά δημιουργεί περαιτέρω ανάγκες για τη διασφάλιση διαθεσιμότητας ισχύος.

2. Να παρέχει τα μέσα αντιμετώπισης των αδυναμιών και αστοχιών της αγοράς, οι οποίες οφείλονται κατά κύριο λόγο στην υφιστάμενη δομή και το βαθμό συγκέντρωσης τόσο στη χονδρεμπορική όσο και στη λιανική αγορά, και ιδίως όσο απουσιάζουν άλλοι μηχανισμοί που θα αντιμετώπιζαν τις αστοχίες αυτές και θα βελτιστοποιούσαν  τη λειτουργία της αγοράς.

Η δεύτερη απαίτηση έχει δυνητικά μεταβατικό χαρακτήρα,λαμβάνοντας υπ’ όψη κάθε  φορά τις πραγματικές συνθήκες και τη διάρθρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ η πρώτη έχει χαρακτηριστικά μόνιμου μηχανισμού (αγοράς), εντός του οποίου συναλλάσσονται προϊόντα που μόνο εμμέσως θα μπορούσαν να συναλλαχθούν στις παραδοσιακές ως άνω αγορές. Η αντιμετώπιση των ασυμμετριών της αγοράς, μέσω της αναδιοργάνωσής της και άλλων ρυθμιστικών παρεμβάσεων (πώληση μικρής ΔΕΗ, δημοπράτηση προϊόντων τύπου ΝΟΜΕ, ανάπτυξη αγοράς εξισορρόπησης και επικουρικών υπηρεσιών), θα επιτρέψει τη βέλτιστη χρήση της καλύτερης διαθέσιμης υποδομής που απαιτείται για την εξυπηρέτηση της ασφάλειας εφοδιασμού του Συστήματος, επιτρέποντας την ανάκτηση των επενδύσεων που απαιτούνται.

Υπό τις εξελίξεις αυτές, ο νέος μηχανισμός ισχύος θα πρέπει να επικεντρώνεται στην επίλυση θεμάτων μακροχρόνιας επάρκειας, ενώ οι αστοχίες της αγοράς θα πρέπει να αντιμετωπιστούν διακριτά, μέσω των υπόλοιπων ως άνω μηχανισμών που εισάγονται. Ο νέος μηχανισμός ισχύος θα πρέπει να περιλαμβάνει όλες τις δυνατές επιλογές και τα εργαλεία, ώστε να εγγυηθεί τη μακροχρόνια δέσμευση των συμμετεχόντων, προκειμένου να διασφαλιστεί η απαιτούμενη μακροχρόνια επάρκεια ισχύος.

Οι υποχρεώσεις προς τους καταναλωτές θα πρέπει να είναι σαφώς καθορισμένες, στη βάση συγκεκριμένων χαρακτηριστικών όλων των διαφορετικών τύπων ισχύος που απαιτούνται, ώστε να εξασφαλιστεί η συνέχεια καιη υψηλή ποιότητα παροχής. Στη συνέχεια, για την παροχή ισχύος στους καταναλωτές, το προφίλ κάθε καταναλωτή και οι απαιτήσεις για κάθε τύπο παροχής ισχύος θα καθορίσουν και τις υποχρεώσεις κάθε κατηγορίας καταναλωτή.

Όπως γίνεται φανερό από τα ανωτέρω, διακρίνονται διάφορα επίπεδα στην απαίτηση επάρκειας,προκειμένου να καλυφθούν διαφορετικές ανάγκες του Συστήματος, και επομένως διαφορετικοί μηχανισμοί θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν για την αποζημίωση κάθε προσφερόμενης υπηρεσίας. Οι ενδιαφερόμενοι καλούνται να υποβάλλουν τις απόψεις τους στη ΡΑΕ με ηλεκτρονική επιστολή στη διεύθυνση elecmarket@rae.gr ή εγγράφως. Μετά τη λήξη της παρούσας δημόσιας διαβούλευσης, η ΡΑΕ θα δημοσιοποιήσει κατάλογο των συμμετεχόντων,καθώς και το περιεχόμενο των επιστολών και παρεμβάσεών τους, με εξαίρεση την περίπτωση κατά την οποία ο αποστολέας αιτείται τη μη δημοσιοποίηση των στοιχείων του και/ή των απόψεών του.

Λήξη της παρούσας Δημόσιας Διαβούλευσης: Δευτέρα 8 Σεπτεμβρίου 2014.

Στη συνέχεια, η ΡΑΕ, αξιοποιώντας το σύνολο του διαθέσιμου από τη δημόσια διαβούλευση υλικού, καθώς και τις αναμενόμενες περαιτέρω κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σε συνέχεια των ήδη δημοσιοποιημένων σχετικών εγγράφων της, θα προχωρήσει σε εξειδίκευση και τελική διατύπωση των αναλυτικών προτάσεών της προς την Πολιτεία και την αγορά, συμπεριλαμβανομένων και σχετικών προτάσεων τροποποίησης του ισχύοντος ρυθμιστικού πλαισίου, οι οποίες και θα τεθούν σε τελική δημόσια διαβούλευση περί τα μέσα Σεπτεμβρίου 2014.

ΠΡΟΤΑΣΗ ΡΑΕ.doc

ΜΕΛΕΤΗ.pdf

[ΠΗΓΗ:http://www.energypress.gr/]